İlk çağlarda insanların temel geçim kaynağı avcılık ve toplayıcılıktır. Üçüncü zamanda gelişen tarım faaliyetleri onların yerleşik düzene geçmesini kolaylaştırmıştır. Yerleşim alanlarının seçiminde tarıma uygun düz alanlar ile su kaynaklarına yakınlık en önemli iki unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumun sonucu olarak, ilk medeniyetlere ait kalıntıların genellikle akarsu havzalarının kenarlarında bulunması tesadüfi değildir.
İlk Çağ Medeniyetleri kuruldukları yere göre isim alırlar. Örneğin Mısır Medeniyeti, İnkalar, Maya Medeniyeti, Çin Medeniyeti, Akdeniz Medeniyetleri ve Hint Medeniyetleri gibi. Yeryüzünde coğrafi koşulların aynı olmaması toplumların medeniyete geçiş tarihlerinin farklı olmasına neden olmuştur. İlk Çağ medeniyetleri için önemli olan su kaynaklarının başında Fırat, Dicle, Nil, Ganj, İndus, Sarı Irmak ve Gök Irmak gelmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde adı geçen ırmakların etrafı ilk medeniyetlerin kurulduğu önemli merkezler hâline gelmiştir. Daha sonraki zamanlarda açılan sulama kanalları ve kurutulan bataklık alanları ile ekili dikili alanlarının yüzölçümü büyümüş ve daha geniş bir alana yayılma imkânı bulmuştur.
İlk tarım denemelerinde kullanılan aletler oldukça ilkel ve yetersiz sayıda idi. Demir Çağı’na geçiş ile tarımda sabanın kullanılması işlenen arazilerin yüzölçümünü genişletirken aynı zamanda da tarım yapmayı kolay hâle getirmiştir. Saban için at ve öküzün kullanılması da bu hayvanlara olan ihtiyacın önemini ortaya koymaktadır. Tarımsal üretimin artması ile fazla üretilen ürünler belli bir merkezde toplanarak saklandı. Bu durum tarım ürünlerini depolama, saklama ve dağıtım gibi yeni faaliyet kollarını da yavaş yavaş geliştirmeye başlamıştır. İnsanlar ürünlerini korumak için aldıkları güvenlik önlemleri sayesinde ilk askerî birlikler de kurulmaya başladı.
Depolarda saklanan ürünler gerek ihtiyaç anında gerekse başka ürünlerle takas edilmek suretiyle elden çıkarma yoluna gidildi. Bu arada takas yolunun yaygınlaşması ticaretin de doğmasına sebep olmuştur. Topraktan ve demirden yapılan kap kacak, çanak, çömlek, saban gibi malzemelerin üretilmesi yeni iş kollarının ortaya çıkmasını sağlamış oldu. Bu şekilde ilk tarım köyleri oluştu ve bu köyler giderek şehirleri meydana getirdi. Bu nedenle en eski şehirlerin kurulduğu antik bölgeler incelendiğinde buraların aynı zamanda verimli tarım arazileri ile kaplı olduğu görülür.