Güneş dünyanın en büyük ve en önemli enerji kaynağıdır. Bunun en iyi kanıtı olarak uzaklığı milyonlarca kilometreyi bulmasına rağmen yine de dünyayı ısıtabilmesi ve enerji sağlaması gösterilebilir. Güneş ışığı, ekosistemlerde enerji akışını başlatan en önemli ögedir. Bitkiler güneş ışınımının sadece % 1’i ile fotosentez yapabilmelerine rağmen tüm canlı yaşamını % 100 etkileyecek bir enerji akışı … Devamını oku…
Doğada tüm canlı ve cansız varlıklar birbirini etkilemektedir. Ekolojik denge doğal akışıyla devam eder. Örneğin hayvan dışkısı toprakla karışır, bu toprağa domates tohumu ekilir; tohum yağmur, güneş ve organik ögelerle beslenerek büyür, insanlar da domatesleri toplayarak beslenir. Bu ve buna benzer ilişkiler dünya var olduğundan beri sürüp gitmektedir. Ekolojik ilişkiler canlı ve cansızlar arasında olduğu … Devamını oku…
Ekosistem içindeki herhangi bir öge, kendi işlevini yerine getirebiliyorsa ekolojik dengeden (çevre dengesi) söz edilebilir. Örneğin bir ağaç yaprakları, dalları ve gövdesi ile doğal görünümüne sahip ise o ağacın ekosistem içindeki işlevini yerine getirdiği söylenebilir. Ancak böcek istilasına uğramış ya da hava kirliliği nedeni ile yaprakları dökülmüş işlevini yerine getiremeyen bir ağaç için aynı şeyi … Devamını oku…
Bir yatak içerisinde belli bir eğim doğrultusunda hareket eden suya akarsu denir. Türkiye’de Akarsu Aşındırma Şekilleri 1. Çentik Vadi Akarsuların kaynak kısımlarında sert arazilerde oluşan V şeklindeki genç vadilere denir. Ülkemizde en yaygın vadi tipi olup dağlık alanlarda, özellikle Doğu Karadeniz’de görülür. 2. Boğaz Vadi Eğimin fazla ve arazinin sert olduğu yerlerde oluşan dik yamaçlı derin … Devamını oku…
Kayaçların sular tarafından (yağmur ve yer altı) çözülmesiyle oluşan aşınım ve biriktirme şekillerine karstik şekiller denir. Türkiye’de Toroslar, Göller Yöresi, Tuz Gölü çevresi ve Doğu Anadolu Bölgesinin bazı bölümlerinde karstik şekillere rastlanır. 1. Polye (Gölova) Geniş kalker tabakaları üzerinde oluşan erime çukurluklarıdır. Ülkemizde Güneybatı Anadolu’da bolca rastlanır. Elmalı, Kestel, Korkuteli, Acıpayam, Tefenni ovaları birer polyedir. 2. Obruk Karstik … Devamını oku…
Doğanın bazı atıkları geri dönüştürmesinin binlerce yıl aldığını artık biliyorsunuz. Bu durumda plastik, cam, naylon gibi maddelerin binlerce yıl boyunca Dünya’da biriktiğini düşününüz. Biriken bu maddelerin yaratacağı çevre ve sağlık sorunlarını hayal ediniz. Hayal ettiğiniz bu tip bir gelecekten kurtulmanın yolu ya bu ürünleri kullanmaktan vazgeçmek ya da bu ürünleri geri dönüştürebilmektir. Geri dönüşüm, kullanıldıktan … Devamını oku…
Belli bir amaç için kullanılan ve kullanım süresi dolduktan sonra ortam dışına atılan her türlü katı, sıvı ve gaz hâlindeki maddeye atık adı verilir. Özellikle sanayileşme öncesi dönemlerdeki atıklar, ekosistemdeki doğal döngüler sayesinde birkaç yıl gibi bir zaman dilimi içerisinde yok edilebilmekteydi çünkü bu dönemdeki atıklar çoğunlukla bitkisel, hayvansal ya da toprak kökenli olup doğa … Devamını oku…
Canlıların protein ve DNA yapılarında bulunan azot, bazı bakteriler dışında doğrudan kullanılamaz. Azot, nitrat tuzuna dönüştüğü takdirde bitkiler bu tuzu kullanarak besin üretebilir. Üretilen bu besinde yer alan azot da besin zinciri yoluyla diğer canlıların bünyesine geçer. Atmosferdeki azot yağışla birlikte toprağa, oradan da üretici ve tüketici canlılara geçer. Ölen bitki ve hayvanların ayrıştırıcılar tarafından … Devamını oku…
Karbon, havada ve suda karbondioksit ile bikarbonat hâlinde, karada ise kömür ve petrol gibi fosil yakıtların bileşiklerinde bulunur. Ayrıca canlıların da yapı taşlarında bulunan önemli maddelerden biridir. Dünya’daki karbonun çok büyük bir kısmı karbondioksit (CO2) şeklindedir ve bataklık gazı yani metan kaynaklıdır. Karbondioksit, fotosentez olayının gerçekleşebilmesi için son derece önemlidir. Fotosentez olayı esnasında ortaya çıkan … Devamını oku…
Doğadaki su molekülleri Güneş enerjisinin ve yer çekiminin etkisiyle litosfer, hidrosfer, biyosfer ve atmosfer arasında sürekli hareket eder. Bu döngü içerisinde su molekülleri yüzey akışı, yer altı akışı, yağış, yoğuşma, buharlaşma ve terleme gibi farklı hâllerde bulunur. İnsanların yaptığı birçok etkinlik suyun bu döngüsel hareketlerini kısıtlar. İnsanların ilk ekonomik etkinliği olan tarım, aynı zamanda su … Devamını oku…